Οι έφηβοι στην σημερινή κοινωνία ωριμάζουν πολύ αργά. Και αυτό γιατί οι νέοι σήμερα ακολουθούν μια μακρόχρονη Πανεπιστημιακή εκπαίδευση ή γιατί πολλοί απ’ αυτούς επαναπαύονται στην τσέπη των γονιών τους. Την οικογένεια, με ξεκάθαρα λόγια, που σήμερα λειτουργεί ανάμεσα σε δυο είδη σχέσεων. Τις υπερπροστατευτικές σχέσεις και τις σχέσεις αδιαφορίας. Όποιο όμως κι αν είναι το είδος της σχέσης, οι γονείς δε μπορούν να λειτουργήσουν σωστά αν δε βρουν τη μέση οδό για να προστατεύσουν τα παιδιά τους με το να ασκούν κάποιον έλεγχο και να βάζουν όρια.
Ανάμεσα τώρα, στα μέλη της οικογένειας, πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι αναπτύσσονται συμμαχίες, άλλοτε κρυφές, άλλοτε φανερές. Πράττουν σωστά? Οι γονείς είναι αυτοί που πρέπει να διατηρούν την ισορροπία, ανατρέποντας τις συμμαχίες και τηρώντας κοινή γραμμή.
Πολλοί ερευνητές της συμπεριφοράς των εφήβων μιλούν για συστηματική “άρνηση” των νέων για ο,τιδήποτε τους συμβουλεύουν οι γονείς και για την απομάκρυνσή τους από το οικογενειακό περιβάλλον. Και αυτό, γιατί οι γονείς πολλές φορές καταφεύγουν σε “μονόλογο” επιβάλλοντας τις δικές τους αξίες και ιδανικά. Τότε ο έφηβος τους απορρίπτει, δείχνει να μην τους εκτιμά και τους ειρωνεύεται. Άλλοτε πάλι επαναστατεί, επίμονα και σκληρά. Πολλοί γονείς, που δεν είναι προετοιμασμένοι γι’ αυτές τις αλλαγές, απογοητεύονται, πιστεύουν πως “έχασαν” το παιδί τους αφού αποτύγχανε στην αγωγή του. Πρέπει να προσπαθούν να δουν τα πράγματα μέσα από τα μάτια τους. Αν το κάνουν αυτό θα ανακαλύψουν ότι πίσω από κάθε άρνηση βρίσκεται κάτι άλλο που προσπαθεί να πει το ίδιο. Είναι αλήθεια πως μερικοί από τους εφήβους έχουν περισσότερη δυσκολία στην αντιμετώπισή τους από τους γονείς, από μερικούς άλλους. Και είναι επίσης λογικό οι γονείς να μην είναι οι μόνοι υπεύθυνοι γι’ αυτόν το χαρακτήρα των παιδιών τους. Αν οι γονείς θέλουν τον έφηβο να φέρεται ως ώριμος άνθρωπος, πρέπει να του φερθούν ως ώριμο άτομο. Η ψυχραιμία και η ηρεμία είναι τα βασικά κλειδιά για κάθε δύσκολη κατάσταση. Το ίδιο χρειάζεται να συμβαίνει και μέσα στο σχολικό του περιβάλλον και στην κοινωνία που ζει.
Στην εκπαίδευση, στη σχέση του με τους καθηγητές, οι γονείς δεν παίζουν πάντοτε το σωστό ρόλο, αφού πολλές φορές υποτιμούν τον καθηγητή ή και ο ίδιος ο καθηγητής προβάλλεται σαν θεός, αλάνθαστος και τιμωρός χωρίς βέβαια να αποκλείονται περιπτώσεις φωτισμένων εκπαιδευτικών. Ακόμη, το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων οδηγεί τους νέους σε ανταγωνιστικότητα και όχι σ’ εκείνη την ωραία σχολική φιλία, εφ’ όσον πολλοί από αυτούς εύχονται την αποτυχία των φίλων, για τη δική τους επιτυχία στις σπουδές.
Ο έφηβος στην ουσία ζητά από τους γονείς το “παράδειγμα” για να ακολουθήσει. Ζητά “πρότυπα” για να ταυτισθεί, αποδοχή, φιλικότητα και κατανόηση δίχως κατάργηση ρόλων και ορίων. Επίσης οι γονείς είναι ανάγκη να μη βγάζουν όλα τα απωθημένα της συζυγικής τους ζωής στην επιφάνεια, κατά την εποχή της εφηβείας των παιδιών τους. Όταν η σχολική απόδοση των παιδιών περιορίζεται ή αυτά αρχίζουν τις νυκτερινές εξόδους, οι γονείς πρέπει να τηρήσουν κοινή πορεία απέναντί τους. Όχι ο ένας ενδοτικός και ο άλλος κατηγορηματικός. Αν οι έφηβοι καταφεύγουν σε εξεζητημένο ντύσιμο, αν ζητούν μεγάλο χαρτζιλίκι, αν παρασύρονται από κακές παρέες, οι γονείς να συνεργάζονται μαζί τους ή να ζητούν τη βοήθεια ειδικών, ώστε να προλαβαίνουν και όχι να θεραπεύουν καταστάσεις. Όμως και τα παιδιά πρέπει να προσέχουν τη συμπεριφορά τους απέναντι στους γονείς, να καταλάβουν και να γίνουν όσο γίνεται συνεργάσιμα, γιατί κανείς στον κόσμο αυτό δε θα πονέσει όσο ένας γονιός, όταν το παιδί του πάθει και το παραμικρό στη ζωή του.
Αφού, λοιπόν, υπογραμμίστηκε η βαρύνουσα σημασία που έχει για τον έφηβο η αίσθηση ότι γίνεται αποδεκτός από τα άλλα παιδιά και ότι ανήκει κάπου, θα ήταν πολύ σημαντικό και αποδοτικό να αναφέρουμε προτάσεις για το τι πρέπει να κάνουν οι γονείς, πώς πρέπει να συμπεριφερθούν, ώστε να κερδίσουν τους εφήβους και να γίνουν φίλοι τους.
Το πρώτο βήμα είναι να φέρονται στους εφήβους, όπως ακριβώς θα φέρονταν στους φίλους τους. Να τους αντιμετωπίζουν ως νεαρούς ενήλικες και όχι ως μωρά. Να τους σέβονται και να τους υπολογίζουνε. Να συζητάνε μαζί τους, να ακούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, να δείχνουν κατανόηση, να τους μιλούν, να τους ενθαρρύνουν, να είναι ειλικρινείς μαζί τους ακόμη κι όταν διαφωνούν. Να εκθέτουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους στα παιδιά για όσα λένε ή κάνουν οι έφηβοι. Να έχουν ανοιχτές τις γραμμές της επικοινωνίας. Βασική όμως προϋπόθεση της καλής επικοινωνίας είναι να δεχτούν οι γονείς τον έφηβο όπως είναι, με όλα του τα λάθη. Ένας καλός λόγος για κάτι καλό που έκανε το παιδί ή ένα μπράβο, μετράνε πολύ γι ‘αυτό. Επίσης, όταν ο γονιός ζητήσει τη γνώμη του για κάτι που το ξέρει το παιδί καλά ή το κάνει καλά, ο έφηβος νιώθει ότι τον υπολογίζουνε και τον εκτιμάνε μέσα στην οικογένεια.
Ένα δεύτερο στοιχείο που πρέπει να προσέξουν και να φροντίσουν οι γονείς είναι να μάθουν στα παιδιά να γίνονται ανεξάρτητα και να αναλαμβάνουν όλο και περισσότερες ευθύνες για τις πράξεις τους, πολύ πριν μπουν στην εφηβεία. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς που αποφασίζουν αυτοί αντί για τα παιδιά τους, δεν τα προετοιμάζουν να αντιμετωπίσουν την ίδια τη ζωή. Οι γονείς είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους, τα συναισθήματά τους, τις απόψεις και τις προσδοκίες τους. Πρέπει να είναι σταθεροί στις θέσεις τους αλλά με ανθρωπιά, κατανόηση και καλοσύνη για τον έφηβο.
Το τρίτο βήμα είναι όταν οι έφηβοι συμπεριφέρονται με τρόπο αντικοινωνικό ή ενοχλητικό τότε οι γονείς πρέπει να προσπαθήσουνε να ανακαλύψουνε τον κρυφό σκοπό της αρνητικής συμπεριφοράς που μπορεί να είναι: 1)Να τραβήξει την προσοχή του γονιού 2)να επιδείξει δύναμη 3)να εκδικηθεί 4)να επιδείξει ανικανότητα. Εδώ ο ενήλικας θα πρέπει να ενθαρρύνει κάποια ένδειξη θετικής συμπεριφοράς του εφήβου όσο μικρή κι αν είναι αυτή.
Το τέταρτο στοιχείο αναφέρεται στο ό,τι οι γονείς επηρεάζουν θετικά τους εφήβους, όταν συγκεντρώνουν την προσοχή τους στα θετικά τους σημεία, στη θετική τους συμπεριφορά. Όταν οι γονείς συγκεντρώνουνε την προσοχή τους στις δυνάμεις που βρίσκονται μέσα στον έφηβο, στα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη μοναδικότητα της προσωπικότητάς τους, τότε θα εκτιμήσουνε τον έφηβο ως άτομο και εκείνος θα αισθανθεί σίγουρος και για τη θέση του στην οικογένεια και για τον εαυτό του.
Το πέμπτο βήμα είναι ό,τι ο έφηβος μπορεί ακόμη να διδαχτεί πολλά, όταν μάθει να υπολογίζει τις λογικές συνέπειες των πράξεων του. Όταν οι γονείς παραιτηθούν από το ρόλο του κριτή ή του Αφεντικού, τότε ο έφηβος μπορεί να γνωρίσει από πρώτο χέρι τις συνέπειες της κακής συμπεριφοράς του. Έτσι θα αντιμετωπίσει τα λάθη του ως ευκαιρίες μάθησης και όχι ως τραγωδίες.
Το έκτο βήμα αναφέρεται στο ό,τι ο έφηβος εντυπωσιάζεται και επηρεάζεται πολύ περισσότερο από το παράδειγμα των γονιών παρά από τα λόγια τους. Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά. Η μίμηση αποτελεί έναν πολύ πετυχημένο τρόπο για μάθηση. Έτσι οι γονείς επιβάλλεται να εφαρμόσουν αυτοί πρώτοι όσα ζητούν από τα παιδιά τους να κάνουν. Σεβασμό, κατανόηση, συνεργασία είναι αυτά που πρέπει να προσφέρουν οι ενήλικες στους εφήβους για να μπορέσουν και οι έφηβοι να τα προσφέρουν στους μεγάλους.
Ένα τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό βήμα για να υπάρχει ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή είναι να μοιράζονται τα νέα της ημέρας γονείς και παιδιά. Με μια συνάντηση εκτός του σπιτιού για καφέ θα δημιουργήσουν ένα κλίμα φιλίας ανάμεσα τους. Ο έφηβος θα αισθανθεί ότι συμπεριλαμβάνεται στα οικογενειακά θέματα και υπολογίζεται πολύ η γνώμη του.
Μια χρυσή συμβουλή: ο τρόπος που οι γονείς συμβουλεύουν ή ενθαρρύνουν το παιδί τους, είναι πολύ σημαντικός, τόσο για την σχέση τους μαζί του, όσο και για την ανάπτυξή του. Η γενική αρχή, όμως, να αποφύγουν τα σφάλματά τους είναι βασισμένη στην πραγματική προσπάθειά τους να ακούσουν προσεχτικά και να κατανοήσουν τι αισθάνεται και τι θέλει ο νέος. Έτσι, θα μπορούν να τον συμβουλέψουν και να του μιλήσουν, αποφεύγοντας τις υπερβολές, που έρχονται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα με την οποία έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι οι έφηβοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου